Τη Δευτέρα 19 Μαΐου η σχολική μας εφημερίδα «κατά?τείχη» είχε τη χαρά να υποδεχτεί την Αλεξάνδρα Μητσιάλη. Με αφορμή το βιβλίο της «Ξυπόλυτοι ήρωες» μιλήσαμε μαζί της για τα χρόνια της κατοχής στη Θεσσαλονίκη και τη φρίκη του ναζισμού αλλά και για την αντίσταση των ανθρώπων στη ναζιστική θηριωδία. Οι μικροί «ξυπόλυτοι ήρωες» αγωνίστηκαν αρχικά για να επιβιώσουν και στη συνέχεια για να διώξουν τους Γερμανούς.
Στα πλαίσια του μαθήματος της Νεοελληνικής λογοτεχνίας, διαβάσαμε το μυθιστόρημα: «Ξυπόλυτοι Ήρωες» της Αλεξάνδρας Μητσιάλη, ένα ιστορικό μυθιστόρημα για την Κατοχή και την Αντίσταση, για το ξυπόλυτο τάγμα και το ξεκλήρισμα των Εβραίων της Θεσσαλονίκης.
Αναζητήσαμε πληροφορίες για τη συγκεκριμένη ιστορική περίοδο που διαδραματίζεται η υπόθεση. Συσχετίσαμε περιστατικά και συμβάντα της πλοκής του έργου με συγκεκριμένα ιστορικά γεγονότα της περιόδου και του τόπου. Εντοπίσαμε τη σχέση του «ξυπόλητου τάγματος» με τους «ξυπόλυτους ήρωες». Σκιαγραφήσαμε τους ήρωες και τα πρόσωπα της ιστορίας, σχολιάσαμε: τη σχέση των ηρώων με την αντίσταση, τις αντιστασιακές τους πράξεις, τον ηρωισμό τους: πώς έγιναν “ήρωες” χωρίς να το προγραμματίσουν, χωρίς να το έχουν ίσως καν μέσα τους;
Αρχικά γνωρίσαμε το συγγραφικό της έργο
και στη συνέχεια παρουσιάσαμε τους βασικούς ήρωες του βιβλίου.
Η Αλεξάνδρα Μητσιάλη ξεκίνησε απευθυνόμενη στους μαθητές και τις μαθήτριες ρωτώντας τους αν τους άρεσε το βιβλίο και τι ήταν αυτό που τους άρεσε περισσότερο. Αρκετοί μαθητές βρήκαν πολύ ενδιαφέρον το γεγονός ότι το βιβλίο βασίζεται και περιγράφει αληθινές ιστορίες και όχι φανταστικές.
Καταγράψαμε τον προφορικό λόγο της, που ομολογουμένως ήταν «χείμαρρος»?
Η Αλεξάνδρα Μητσιάλη μίλησε για πρόσωπα του βιβλίου αλλά και τις συνθήκες ζωής τους:
Εκτός από το Φριτς, οι υπόλοιποι ήρωες είναι φανταστικoί αλλά νομίζω ότι μοιάζουν πολύ με τους πραγματικούς. Τον Φριτς τον βρήκα ως μαρτυρία στο βιβλίο της Ελευθερίας Δροσάκη, η οποία έζησε εκείνη την περίοδο στην περιοχή του Μπεχτσινάρ, στην περιοχή του Φιξ, εκεί που υπήρχαν πολλά εργοστάσια σαν αυτά που αναφέρω στο βιβλίο, όπως «τα Τούβλα του Παπαγεωργίου» ή το «Υφαντουργείο Τόρρες». Όταν μπήκαν οι Γερμανοί στη Θεσσαλονίκη επέταξαν τα πάντα: το δημαρχείο, το Παπάφειο ορφανοτροφείο και τα εργοστάσια, που τα έκαναν αποθήκες. Ο Φριτς ήταν ένας πραγματικός Γερμανός φαρμακοποιός, ο οποίος όμως δεν ήταν ναζιστής. Υπήρχαν και κάποιοι άνθρωποι στα στρατεύματα του Χίτλερ που δεν ήταν ναζιστές. Κυκλοφορούσε με το τσαντάκι του φαρμακοποιού και βοηθούσε κρυφά Έλληνες που είχαν ανάγκη ή αντιστασιακούς τραυματισμένους ή παιδιά που είχαν σοβαρά προβλήματα υγείας και θα μπορούσαν να πεθάνουν. Ανθρώπους σαν τον Ντίνο, που είχε φυματίωση. Ο Φριτς, ο φαρμακοποιός, ήταν ένα αληθινό πρόσωπο και στη γειτονιά τον αγαπούσαν όλοι γιατί βοηθούσε. Θεώρησα χρέος μου να τον κάνω ήρωα στο βιβλίο μου για να δείξω και την άλλη πλευρά, που ήταν βέβαια μειοψηφική.
– Ο γερο Λωλος είναι κατά βάθος ήρωας;
Είναι από αυτούς τους ανθρώπους, που κυκλοφορούν στους δρόμους μουρμουρίζοντας μόνοι τους, που συνήθως είναι ντυμένοι με κουρέλια και είναι τελείως στο δικό τους κόσμο. Είναι αυτοί που λέμε τρελούς. Γιατί όμως είναι τρελός; Μήπως κάποιοι λόγοι, που αφορούν την κοινωνία ολόκληρη και όχι μόνο τον ίδιο, τον έκαναν να χάσει την ισορροπία του; Ο γυρολόγος ήταν αξιωματικός του ελληνικού Στρατού που ήρθε από τη Μικρά Ασία. Που είδε αυτά που έκαναν οι Έλληνες στους Τούρκους και οι Τούρκοι στους Έλληνες. Και όταν γύρισε πίσω δεν κατάφερε να πατήσει στα πόδια του και να βρει την ισορροπία του. Ο Ντίνος ήταν αυτός που τον καταλάβαινε περισσότερο, γιατί τον έβλεπε με βάση τα συναισθήματα.
-Ξυπόλυτο τάγμα και Απελευθέρωση
Η Θεσσαλονίκη απελευθερώθηκε τη Δευτέρα 30 Οκτωβρίου του ?44 από τους αντάρτες του Ελάς. Φεύγουν σιγά-σιγά οι Γερμανοί καταδιωκόμενοι και παίρνουν μαζί τους τα κλεμμένα. Στην παρέλαση που έγινε, στο τσούρμο αυτό που πανηγύριζε την απελευθέρωση, συμμετείχαν οι αντάρτες, οι επονίτες, μία ομάδα Γερμανών που είχαν κατέβει από το βουνό μαζί με τους αντάρτες, γιατί ήταν στις τάξεις τους και το Ξυπόλητο Τάγμα. Μια μεγάλη ομάδα παιδιών, που κρατούσαν στο χέρι τους ένα χαρτονάκι που έγραφε «Ξυπόλητο Τάγμα». Τα παιδιά αυτά αναγνώριζαν τον εαυτό τους σαν ένα κομμάτι της προσπάθειας που κάναν να διώξουν τους ναζιστές.
-Στρατόπεδα Συγκέντρωσης
Στα στρατόπεδα συγκέντρωσης δεν βρίσκονταν μόνο Εβραίοι αλλά μάρτυρες του Ιεχωβά, ομοφυλόφιλοι, τσιγγάνοι, πολιτικοί κρατούμενοι, άνθρωποι που ήταν ιδεολογικά αντίθετοι με το ναζισμό. Μεγάλες εταιρείες όπως η Siemens, η Κρουπ, χρησιμοποιούσαν τους κρατούμενους για να δουλεύουν τζάμπα. Εργασία δούλων δηλαδή. Από ένα σημείο και μετά πέρασαν και στην εξόντωσή τους. Μέσα στους θαλάμους αερίων και τους φούρνους. Αν πάτε στο Νταχάου, στο Άουσβιτς θα δείτε αυτούς τους θαλάμους αερίων και τους φούρνους, είναι πια μουσειακά είδη. Δεν είναι αποκυήματα μιας αντιναζιστικής θεωρίας όλα αυτά. Μάλλον αποκυήματα μιας φιλοναζιστικής προσέγγισης είναι ότι δεν υπήρχαν φούρνοι και θάλαμοι αερίων. Για πρώτη φορά πήγα φέτος στο Νταχάου και παρότι έχω δει ντοκιμαντέρ, παρότι έχω διαβάσει τόσο πολλά ιστορικά και λογοτεχνικά βιβλία, το να τα βλέπεις από κοντά είναι ένα διαφορετικό βίωμα!
-Ποια ήταν τα απαραίτητα υλικά για να μπορέσετε να μπείτε στον κόσμο της Σταυρούλας, του Τάκη και των άλλων παιδιών;
Για να καταφέρω να μπω στον κόσμο των παιδιών έπρεπε να μπω στην εποχή που έζησαν. Μια εποχή με μεγάλα γεγονότα, όπως τα περιέγραψαν στα έργα τους η Άλκη Ζέη και η Ζωρζ Σαρή. Η Άλκη Ζέη μάλιστα μας εξομολογήθηκε ότι ήταν τα πιο ευτυχισμένα χρόνια αυτά της κατοχής ,γιατί ήταν όλοι μαζί, ήταν μία παρέα από συνομήλικους, ήταν οργανωμένοι σε ένα στόχο, αντιναζιστικό στόχο. Όλη τους η ζωή ήταν αφιερωμένη στο όνειρο της απελευθέρωσης και της δικαιοσύνης. Αυτό έδινε νόημα στη ζωή τους. Είχαν την αίσθηση ότι αγωνίζονται όλοι μαζί για ένα δίκαιο στόχο.
Ο συγγραφέας λοιπόν μπορεί να διακτινίζεται. Να βγαίνει από τον εαυτό του και να ζει σε όποια εποχή θέλει. Να συναντάει όποιους ανθρώπους θέλει. Να τρέχει πίσω από τα γεγονότα που επιλέγει να τρέξει. Και να μεταμορφώνεται εντέλει σε αυτό που επιθυμεί. Αυτό έχει πολλή μεγάλη σημασία για μένα. Εγώ μπόρεσα να γίνω Τάκης και Αλέγρα και Σταυρούλα και Λούνα και γιαγιά Ευτυχία και Κλειώ και Στράτος και Άρης και Θανάσης και Ντίνος και όλοι αυτοί.
Από την άλλη χρειάστηκε να διαβάσω ιστορικά βιβλία, να διαβάσω μαρτυρίες, να δω πολλές παλιές φωτογραφίες, να αξιοποιήσω τα βιβλία του Τομανά, που ήταν φυσικός, και χαρτογράφησε την πόλη και του Ιωάννου, που ήταν λογοτέχνης, για να φτιάξω την εικόνα της πόλης. Εγώ δεν έγραψα ιστορία. Αυτό που για μας σήμερα είναι ιστορία για κείνους ήταν ζωή. Και εγώ έπρεπε να ζωντανέψω τη ζωή τους. Στην πραγματικότητα ένας συγγραφέας γράφει ένα βιβλίο όχι μόνο μέσα από αυτά που διαβάζει αλλά μέσα από όλα αυτά που έχει μέσα του. Μέσα από τα βιώματα, μέσα από τις μνήμες, μέσα από πολλές -πολλές καταγραφές, που καμιά φορά δεν τις ξέρει ούτε και αυτός!.
-Προσωπικές μνήμες , προσωπικές παρακαταθήκες?
«Μεγάλωσα στην Κέρκυρα. Στην εβραϊκή συνοικία. Το μαγαζί του πατέρα και της μητέρας μου ήταν στην εβραϊκή συνοικία. Δίπλα από το μαγαζί του πατέρα μου ήταν το κατάστημα της κυρίας Ρεβέκκας και του κυρίου Μπακόλα. Σε αυτό το μαγαζί είδα για πρώτη φορά τον αριθμό με τα πολλά μαύρα ψηφία στο χέρι του κυρίου Μπακόλα. Ήταν ανάμεσα στους ελάχιστους επιζήσαντες του Άουσβιτς Μπίρκεναου. Ένα άλλο μαγαζί ήταν αυτό της κυρίας Στέλλας και του κυρίου Ματαφιά. Η κυρία Στέλλα ήταν η δεύτερη γυναίκα του. Η πρώτη γυναίκα και τα παιδιά του κάηκαν στο στρατόπεδο του Άουσβιτς Μπίρκεναου. Ένας άλλος που είχε μαγαζί, ο κύριος Ααρών, μια τυπική εβραϊκή φυσιογνωμία, ανέβηκε με τους αντάρτες και πολέμησε στα βουνά. Ήταν μαθηματικός. Δεν τον διόρισαν ποτέ στο ελληνικό Δημόσιο γιατί ήταν κομμουνιστής και έτσι έκανε πάντα ιδιαίτερα μαθήματα.
Όλα αυτά λοιπόν είναι μια πολύ σημαντική προσωπική μνήμη, μια πολύ σημαντική προσωπική παρακαταθήκη. Όλες αυτές οι μνήμες παραμένουν εκεί και περιμένουν κάποτε να βγουν να ενωθούν με άλλες. Όλα αυτά σε κάνουν να πιστέψεις πως έχει ένα νόημα αυτό που γράφεις.
Επίσης από τον πεθερό μου άκουσα πρώτη φορά τη φράση «Ξυπόλητο Τάγμα». Ήταν ορφανός στο ορφανοτροφείο παπάφειο, την εποχή για την οποία μιλάμε. Ο κόσμος έδωσε στα παιδιά την ονομασία αυτήν. Λειτουργούσαν με πειθαρχία, γιατί δεν είχες ελπίδα να επιβιώσεις, αν δεν ήσουν οργανωμένος με απόλυτα στρατιωτική πειθαρχία. Του αφιέρωσα λοιπόν το βιβλίο! Αν δείτε μπροστά λέει «Στον δικό μας Τάκη».
-Γιατί αποφασίσατε να γράψετε για το «Ξυπόλυτο Τάγμα»;
Την περισσότερη έμπνευση την πήρα από το θυμό μου. Όσο διάβαζα για να βρω την ιστορία της Θεσσαλονίκης αυτών των χρόνων, έβλεπα πόσα πολλά πράγματα δεν ήξερα.
Πόσα πράγματα είχαν αποσιωπηθεί. Κανείς δεν μας είχε πει ότι σε αυτά τα 450 στρέμματα της πανεπιστημιούπολης ήταν το εβραϊκό νεκροταφείο. Και μέσα σε ένα βράδυ, 6 Δεκεμβρίου του 42, το κατέστρεψαν τελείως οι Γερμανοί μαζί με τους Έλληνες συνεργάτες τους σαν προειδοποίηση για αυτό που επρόκειτο να συμβεί. Δεν μας είπαν ότι η πόλη απελευθερώθηκε από τον Ελάς. Δεν μας είπαν ότι από τους 58.500 που πήραν τα ξύλινα βαγόνια στο Άουσβιτς, με 19 αποστολές, επέστρεψαν μόνο 1.250. 600 είχαν ανέβει στα βουνά και πολεμούσαν με τον Ελάς. 100 είχαν κρυφτεί στα γύρω χωριά και τρεις οικογένειες μέσα στη Θεσσαλονίκη. 1950 Εβραίοι μόνο σώθηκαν. Ποιος ήξερε πως όλες οι εβραϊκές περιουσίες δόθηκαν από τους ναζιστές σε ελάχιστο χρονικό διάστημα , με το κλειδί στο χέρι, στους δοσίλογους και στους ταγματασφαλίτες συνεργάτες τους; Έτσι σε πολύ λίγες μέρες άλλαξε η εικόνα της πόλης. Τα καπνεργοστάσια, τα μαγαζιά που πουλούσαν κρύσταλλα ,σπίτια και ολόκληρα οικοδομήματα στο κέντρο της πόλης, όλα δόθηκαν σε Έλληνες συνεργάτες των Γερμανών. Υπήρξαν επομένως οικογένειες που από τη μια μέρα στην άλλη γίνανε πάμπλουτες. Που είχαν κάθε συμφέρον να μην γυρίσουν ποτέ πίσω οι Εβραίοι και να μη μαθευτεί ποτέ αυτό που έγινε. Μετά γκρεμίστηκαν και τα σπίτια. Και αυτό βοήθησε πολύ στην αμνησία. Άλλαξε λοιπόν μορφή η πόλη.
Όλα αυτά τα πράγματα δεν μας τα είπε ποτέ κανείς. Και για να τα βρεις έπρεπε να διαβάσεις και να διαβάσεις και να διαβάσεις… Η σημαντικότερη λοιπόν πηγή έμπνευσης ήταν αυτός ο θυμός για τα πράγματα που δεν ήξερα , που ήταν τόσο σημαντικά για την ιστορία μιας πόλης αλλά και για το παρόν της και προφανώς δεν τα ήξεραν και πολλοί άλλοι. Δεν μας χωρίζουν και τόσα πολλά χρόνια από την απελευθέρωση. Πολλοί άνθρωποι που τα έζησαν όλα αυτά ακόμα ζουν.
-Ο ναζισμός νικήθηκε στο Β΄ παγκόσμιο πόλεμο?
Οι ναζιστικές ιδέες είναι ακόμα ζωντανές και όχι μόνο στην Ελλάδα. Δεν πέθαναν, όπως περίμεναν οι άνθρωποι που αγωνίστηκαν σαν τον Τάκη, τη Σταυρούλα, τον Άρη. Δεν βγαίνουν στο δρόμο σήμερα και διαδηλώνουν; Δεν βγαίνουν στην τηλεόραση και μιλάνε; Δεν είναι στη Βουλή; Άκουσα για παράδειγμα σε κάποια εκπομπή τον Κασιδιάρη να λέει πως δεν υπήρχαν φούρνοι και θάλαμοι αερίων και ότι ο Χίτλερ είναι μία προσωπικότητα, που δεν την έχει κρίνει ακόμα η ιστορία! Όταν δεν ξέρεις λοιπόν, είναι εύκολο να νομίζεις άλλα πράγματα. Δεν μπορεί σήμερα κάποιος να μην ξέρει το Νταχάου, το Άουσβιτς. Υπάρχουν τα κρεματόρια, οι φούρνοι? Μπορείς να τα δεις!
-Σε ποιους απευθύνεται το βιβλίο σας;
Έγραψα το βιβλίο για παιδιά της ηλικίας σας. Ήθελα να το διαβάσουν και να μπουν στον κόσμο της κατοχής παιδιά αυτής της ηλικίας. Και να δείτε πώς ήταν τότε.
-Πώς σκεφτήκατε να γίνετε συγγραφέας;
Συγγραφέας δεν σκέφτηκα ότι θα γίνω. Από εσωτερική ανάγκη χωρίς να καταλαβαίνω ότι αυτό που κάνω θα με κάνει συγγραφέα. Έχω πολύ μεγάλη ανάγκη από αυτό το δεύτερο κόσμο που φτιάχνεις, όταν γράφεις. Έχω πολύ μεγάλη ανάγκη από αυτό τον κόσμο των ηρώων και των ιστοριών μου, που ζει παράλληλα με τον πραγματικό κόσμο, που είναι η δουλειά μου, οι μαθητές μου… Είναι ένας δεύτερος κόσμος που σε βοηθάει να ισορροπείς, που απορροφάει τους κραδασμούς του πραγματικού και σε κάνει να αντέχεις περισσότερο. Είναι ένας κόσμος που μπορείς να είσαι ακριβώς όπως θέλεις να είσαι, χωρίς εκπτώσεις. Είναι ένας χώρος Ελευθερίας.
Οι μαθητές και οι μαθήτριες μιλούν για τις εντυπώσεις τους από τη συνάντηση με την Αλεξάνδρα Μητσιάλη
Μάρκος Χατζηαθανασίου
Η εκδήλωση, που έγινε στο σχολείο μας, με αφορμή το βιβλίο της Αλεξάνδρας Μητσιάλη «Ξυπόλυτοι ήρωες» ήταν εξαιρετικά ενδιαφέρουσα, ενώ απαντήθηκαν πολλά ερωτήματα και απορίες σχετικά με το βιβλίο.
Περισσότερο μου έκανε εντύπωση η αιτία για την οποία έγραψε το βιβλίο, καθώς και η συζήτηση για την άγνοια των Θεσσαλονικέων σχετικά με την ιστορία της Θεσσαλονίκης στα χρόνια της κατοχής και όχι μόνον.
Η κυρία Μητσιάλη μας εξήγησε πως η βασική αιτία για να γράψει το βιβλίο της ήταν ο θυμός που ένιωσε, όταν ανακάλυψε την άγνοια των πολιτών της Θεσσαλονίκης αλλά και τη δικιά της, για την Πόλη στη διάρκεια της γερμανικής κατοχής. Καθώς δεν ήμουν καθόλου ενημερωμένος ένιωσα και εγώ ντροπή και θυμό αλλά και περιέργεια για την ιστορία της πόλης μου. Αυτός είναι και ο λόγος που αποφάσισα να ενδιαφερθώ περισσότερο για την πόλη και να ενημερωθώ για τη ζωή της Θεσσαλονίκης στην πάροδο του χρόνου.
Ανδρέας Πιτσιόρλας
Η χθεσινή παρουσίαση δεν ήταν μια τυπική παρουσίαση βιβλίου. Η συζήτηση ξέφυγε από τα στενά πλαίσια του βιβλίου και μετατράπηκε σε μια συζήτηση με κοινωνικό και πολιτικό περιεχόμενο. Το έργο θεωρείται κατά βάση ιστορικό μυθιστόρημα αλλά εύκολα μπορούμε να το συνδέσουμε με τη σημερινή κατάσταση. Είναι ένα βιβλίο σταθμός κατά του ναζισμού και μέσα από την δουλεμένη γλώσσα και τις «γαργαλιστικές» περιγραφές μας δίνεται μια ολοκληρωμένη εικόνα για το κλίμα που επικρατούσε στη Θεσσαλονίκη την εποχή της γερμανικής κατοχής. Είναι ένα έργο για την ελπίδα και αναδεικνύει τη φρίκη του πολέμου. Μυθιστορήματα σαν και αυτό είναι σημαντικά και για τη σημερινή εποχή, γιατί πρέπει να μην ξεχνάμε τα εγκλήματα του ναζισμού και να καταπνίγουμε κάθε προσπάθεια αναβίωσης του.
Φωτεινή Σταυρούλη
Αυτό που μου έκανε ιδιαίτερη εντύπωση με την Αλεξάνδρα Μητσιάλη ήταν ο τρόπος με τον οποίο εξέφραζε τα συναισθήματά της όσον αφορά στη γερμανική κατοχή και ότι γενικά χρησιμοποιούσε πάρα πολύ ωραία τον προφορικό λόγο, νιώθοντας κάθε πρόταση που έλεγε. Τα έντονα συναισθήματά της και οι εκφράσεις του προσώπου της έκαναν πιο ζωντανή τη συζήτηση με τους μαθητές. Μέσα από τις δικές της ιστορίες και τα δικά της παραδείγματα, μας έκανε να αισθανθούμε περισσότερο τι θα πει κατοχή και έλλειψη ελευθερίας.
Επίσης μου έκανε εντύπωση η μεγάλη προετοιμασία που πρέπει να γίνει πριν γραφτεί ένα καινούργιο βιβλίο. Ειδικά για το «Ξυπόλητο Τάγμα» μας ανέφερε ότι έπρεπε να διαβάσει και να μελετήσει πολλά βιβλία, καθώς και να τα συνδέσει με τις δικές τις γνώσεις και εμπειρίες, ώστε να πετύχει να γράψει αυτά που θέλει.
Γιώργος Παπαδόπουλος
Εντύπωση μου έκανε όταν μας είπε πως η Άλκη Ζέη και η Ζωρζ Σαρή της μετέφεραν πως την περίοδο της κατοχής αισθανόταν χαρά και δεν βαριόταν ποτέ, γιατί βρισκόταν όλοι μαζί, μονιασμένοι, και παρά τον κίνδυνο που διέτρεχαν, ήταν χαρούμενες γιατί αγωνίζονταν για κάτι σπουδαίο.
Θανάσης Σαριλάκης
Η Κυρία Αλεξάνδρα Μητσιάλη μας μίλησε για την περίοδο της κατοχής και μάθαμε πράγματα που δεν ξέραμε. Μας «άνοιξε τα μάτια» και μας έβαλε σε σκέψεις σχετικά με τα τραγικά και απάνθρωπα πράγματα που έγιναν στο παρελθόν. Όλα αυτά εμένα προσωπικά με έκαναν να σκεφτώ πόσο σημαντικό είναι να υπάρξει παγκόσμια ειρήνη.
Αθανασία Σουγιελτζή
Αυτό που μου έμεινε από τη συζήτηση ήταν ένας ήρωας του βιβλίου, ο Γέρο Λώλος. Ένας άνθρωπος που συνήθιζε να κυκλοφορεί στους δρόμους ψιθυρίζοντας με παλιακά ρούχα. Μιλήσαμε λοιπόν για το λόγο που επέλεξε αυτός ο άνθρωπος να ζει στο δικό του κόσμο. Αυτό με έκανε να αναρωτηθώ μήπως αυτός ο άνθρωπος επέλεξε να ζει έτσι για να προστατεύσει τον εαυτό του. Μήπως ο δικός του κόσμος ήταν πιο όμορφος από τον πραγματικό; Αυτά και άλλα πολλά με έκαναν να θέλω να διαβάσω το συγκεκριμένο βιβλίο και να μπω και εγώ στον τόσο όμορφο κόσμο της Αλεξάνδρας Μητσιάλη!
Νίκος Ράτζος
Το θέμα του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου που συζητήσαμε ήταν πολύ ενδιαφέρον. Οι απώλειες από αυτόν τον πόλεμο ήταν τεράστιες σε ασθένειες, τραυματισμούς αλλά και ψυχολογικές αρρώστιες. Οι ναζιστές μαζί με τους συνεργούς τους κατέκτησαν τη μισή Ευρώπη και τη Θεσσαλονίκη, βέβαια. Κάποιοι όμως όρθωσαν το ανάστημά τους και αντιστάθηκαν στο ναζισμό, όχι μόνο μεγάλοι αλλά και μικροί, όπως οι μικροί ήρωες από το «Ξυπόλητο Τάγμα».
Σταυρούλα Πετρίδου
Με εντυπωσίασε η ευγένειά της Αλεξάνδρας Μητσιάλη και η διάθεσή της να μας πληροφορήσει. Ήταν πρόσχαρη και γλυκύτατη. Εκφραζόταν επίσης με ένα τρόπο που σε μάγευε και δεν μπορούσες να σταματήσεις να την παρακολουθείς.
Μπελίντα Χασάνι
Μεγάλη εντύπωση μου έκανε πως η κυρία Μητσιάλη μεγάλωσε σε εβραϊκή συνοικία της Κέρκυρας, αν και δεν είχε η ίδια εβραϊκή καταγωγή. Οι γονείς της είχαν ένα μαγαζί και πάνω από το μαγαζί τους ζούσε ένας Εβραίος μαθηματικός, που του αφαιρέθηκε το δικαίωμα να διδάσκει σε σχολεία, γιατί ήταν κομμουνιστής και περνούσε αντιναζιστικά μηνύματα στους μαθητές του.
Θωμάς Χορτιατινός
Εντυπωσιακό ήταν πως ο Φριτς, ο Γερμανός αντιναζιστής φαρμακοποιός, που επισκεπτόταν με το βαλιτσάκι του κρυφά τους Έλληνες και τους έδινε φάρμακα θέτοντας σε κίνδυνο τη ζωή του, ήταν πραγματικό πρόσωπο και η Αλεξάνδρα Μητσιάλη θέλησε να τον τιμήσει, κάνοντάς τον ήρωα του βιβλίου της.
Ζώη Ευθύμογλου
Από την εκδήλωση με την κα Μητσιάλη μου έκαναν εντύπωση οι σκέψεις και τα εφόδια που έχει μέσα της, για να γράψει τους «Ξυπόλυτους ήρωες», αλλά και ο τρόπος που ξετυλίγονται οι σκέψεις της και οι πολύ ενδιαφέρουσες ιδέες που μοιράστηκε μαζί μας? Συγκλονίστηκα καθώς συνειδητοποίησα πως πολλοί στο παρελθόν για δικό τους συμφέρον δεν θέλησαν να μας αποκαλύπτεται η αλήθεια και η ιστορική πραγματικότητα με ακρίβεια. Ότι κάθε φορά οι άνθρωποι έχουν να διαλέξουν με ποιο τρόπο θα ζήσουν τη ζωή τους, έχοντας αξίες και ιδανικά και παλεύοντας για αυτές ή κάνοντας το εύκολο, συνεργαζόμενοι ακόμα και με τον εχθρό.
Περικλής Ιωαννίδης
Ιδιαίτερα θετική εντύπωση μου έκανε η κυρία Μητσιάλη! Και αυτό που με εντυπωσίασε σε αυτή την εκδήλωση πρώτα-πρώτα είναι η καλλιέργεια και η μόρφωσή της, φάνηκε από το πλούσιο λεξιλόγιο που είχε, γιατί μιλούσε πραγματικά πολύ όμορφα… Επίσης, είπε ότι θέλει να γράφει ως συγγραφέας θέματα που αφορούν κάτι πραγματικό και όχι φανταστικό. Μάθαμε νέα πράγματα μέσα από το βιβλίο της «Ξυπόλυτοι ήρωες», για την κατοχή των Γερμανών στη Θεσσαλονίκη, το ξεκλήρισμα των Εβραίων. Αυτό το βιβλίο μου έκανε εντύπωση, επειδή λέει αληθινές ιστορίες και όχι φανταστικές. Μου άρεσαν τα αποσπάσματα που διαβάσαμε στην τάξη και ενθουσιάστηκα με τη δράση των παιδιών του ξυπόλητου τάγματος, στην προσπάθειά τους να επιβιώσουν τα σκληρά εκείνα χρόνια. Με συγκίνησε πολύ η αντίσταση των απλών ανθρώπων στους Γερμανούς, αλλά και δεν μπορώ να αντέξω ακόμα και στο άκουσμα για τα βασανιστήρια που ασκούσαν οι Γερμανοί στα στρατόπεδα συγκέντρωσης σε βάρος των Εβραίων…
Αλέξανδρος Γριζόπουλος
Θεωρώ πολύ θετικό το ότι στο σχολείο μου κάναμε αυτή την εκδήλωση με καλεσμένη μας ομιλήτρια τη συγγραφέα Αλεξάνδρα Μητσιάλη. Η συγγραφέας αυτή δεν μας μίλησε απλά για το βιβλίο της «Ξυπόλυτοι ήρωες», αλλά μας παρουσίασε μία ολόκληρη εποχή. Καταλάβαμε τι συνέβη στο Β Παγκόσμιο Πόλεμο και συγκεκριμένα στη Θεσσαλονίκη της γερμανικής κατοχής και στο ξεκλήρισμα των Εβραίων της…
Δανάη Ζαρζώνη
Από την εκδήλωση με τη συγγραφέα Αλεξάνδρα Μητσιάλη στο σχολείο μας καταλάβαμε πως στη διάρκεια της γερμανικής κατοχής οι πολλοί Έλληνες και οι Εβραίοι πέρασαν πολύ δύσκολα χρόνια. Οι απλοί άνθρωποι προσπάθησαν να επιβιώσουν σε πολύ δύσκολες συνθήκες, αλλά και αντιστάθηκαν στους Γερμανούς με διαφορετικούς τρόπους. Ένα τάγμα με ξυπόλητα παιδιά βοήθησε με κάθε τρόπο Έλληνες και Εβραίους να επιβιώσουν ,αλλά και να αντισταθούν στους Γερμανούς. Μέσα από τις αφηγήσεις της κα Μητσιάλη αναπόλησα εικόνες και αφηγήσεις της Ζωρζ Σαρρή και της Άλκης Ζέη. Μου άρεσε ο λόγος της, πλούσιος και ειλικρινής, αφού μας παρουσίασε εκείνη την εποχή πολύ ζωντανά και παραστατικά και νιώσαμε όλα σαν να συμβαίνουν στο παρόν, στην εποχή μας, ζωντανά!
Μερόπη Κορίτσα
Μου άρεσε πολύ το βιβλίο της κα Μητσιάλη «Ξυπόλυτοι ήρωες», γιατί ήταν ένα ιστορικό μυθιστόρημα και με έκανε να καταλάβω με άμεσο και απλό τρόπο τη ζωή και τις ιδιαίτερες συνθήκες που ζούσε ο λαός της Θεσσαλονίκης τα χρόνια της γερμανικής κατοχής. Νιώθω επίσης, ότι οι αφηγήσεις της κυρίας Μητσιάλη για τα στρατόπεδα συγκέντρωσης και τον τρόπο εξόντωσης των Εβραίων να μένουν ανεξίτηλες στη μνήμη μου. Πραγματικά, είναι εντυπωσιακό αυτό που μας είπε, πως σε αυτά τα μουσεία σήμερα οι επισκέπτες δεν έχουν όρεξη να βγάλουν καμία φωτογραφία, γιατί είναι αποδείξεις της θλιβερής εκείνης εποχής. Επίσης, βρήκα ενδιαφέρον τις αφηγήσεις της συγγραφέως για την παιδική της ηλικία και τις μνήμες της για τους εβραϊκής καταγωγής γείτονές της. Εντυπωσιάστηκα από το πόσο πολλά ιστορικά στοιχεία πρέπει να συλλέξει ένας συγγραφέας, για να γράψει ένα ιστορικό μυθιστόρημα.
Λουκία Κακαλή
Από τη χθεσινή εκδήλωση της κα Μητσιάλη στέκομαι στο λόγο που επέλεξε να γράψει το βιβλίο της «Ξυπόλυτοι ήρωες». Μας είπε ότι ήθελε να διηγηθεί την ιστορία με ένα πιο ευχάριστο τρόπο, μέσα από την οπτική της ανάλαφρης παιδικής ματιάς. Είναι εντυπωσιακό πώς ένας συγγραφέας ξετυλίγει ταυτόχρονα το κουβάρι της σκέψης του και το κουβάρι των γνώσεών του. Το βιβλίο της μου άρεσε αρκετά, με προβλημάτισε, μου κίνησε το ενδιαφέρον και θα ?θελα να μάθω κι άλλες λεπτομέρειες για τους ανθρώπους που αντιστάθηκαν στους Γερμανούς, για τους Εβραίους της Θεσσαλονίκης που εξοντώθηκαν. Μερικά από τα πρόσωπα της ιστορίας είναι αληθινά. Θα ήθελα να μάθω για αυτά! Με τον πολύ πλούσιο λόγο τις καταλάβαμε πόσο θλιβερά και δύσκολα ήταν εκείνα τα χρόνια?
Αφροδίτη-Μαρία Τσιώμπρα
Η εκδήλωση ήταν πολύ ωραία. Η κυρία Μητσιάλη απάντησε σε ερωτήσεις πάντα χαμογελαστή. Μου έκανε εντύπωση πόσο καλοδιάθετη ήταν. Η συζήτηση γύρω από το βιβλίο της ήταν ενδιαφέρουσα. Μάθαμε όμως, και για τον Χίτλερ και τα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Η συγγραφέας μοιράστηκε μαζί μας την εμπειρία της, όταν το Πάσχα επισκέφτηκε το Μάουτχαουζεν, το οποίο σήμερα λειτουργεί ως μουσείο. Μου φάνηκε απάνθρωπο το ότι οι Γερμανοί έβαζαν τους ζωντανούς Εβραίους να σηκώνουν τα πτώματα των συμπατριωτών τους από το χώρο εξόντωσης που αργότερα θα γινόταν και ο δικός τους τάφος… Μάθαμε ότι αυτά τα στρατόπεδα είχαν αρχικά σχεδιαστεί για Γερμανούς πολίτες που οι Ναζιστές θεωρούσαν επικίνδυνους ή άχρηστους (ανάπηρους, ηλικιωμένους, πολιτικούς αντιπάλους). Μοιράστηκε μαζί μας ιστορίες προσωπικές της, αλλά απάντησε και σε ερωτήσεις μας. Όλοι φαίνεται να έφυγαν χαρούμενοι και πιο ενημερωμένοι. Συμπάθησα την κυρία Μητσιάλη και πραγματικά χάρηκα που τη γνώρισα από κοντά..
Ραφαηλία Κοκοβίδου
Η ομιλία της συγγραφέως μου άρεσε πάρα πολύ. Με έκανε να σκεφτώ πολλά πράγματα και νομίζω ότι με βοήθησε να καταλάβω τον κόσμο καλύτερα σε εκείνη την κατοχική Θεσσαλονίκη. Η συγγραφέας μας μιλούσε με ένα πολύ απλό και κατανοητό τρόπο και νομίζω ότι τόνισε σημεία της ιστορίας που έπρεπε να τονιστούν και αυτό μπορώ να πω ότι μου άρεσε αρκετά…
Υ.Γ. Σ? ευχαριστούμε Αλεξάνδρα Μητσιάλη για το «μάθημα» Ιστορίας, που μας έδωσες?
Leave a Comment
You must be logged in to post a comment.