Σχολείο και Μουσική

Αφροδίτη Δανιηλίδου, Κωνσταντίνος Γωνιάδης, Γιώργος Διαμαντίδης, Κυριάκος Ιωάννου

Οι άνθρωποι από την αρχαιότητα ασχολούνταν με τη μουσική και τη θεωρούσαν σημαντικό μέσο αγωγής και εκπαίδευσης. Τι ρόλο παίζει σήμερα στη ζωή μας; Πόσο μας επηρεάζει; Στο σχολείο μας είναι παρούσα; Το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα στηρίζει τη μουσική παιδεία και πόσο; Τι λένε για όλα αυτά οι μαθητές και οι μαθήτριες ενός γυμνασίου και συγκεκριμένα του 1^ου Γυμνασίου Συκεών Θεσσαλονίκης; Αυτά και άλλα πολλά μας απασχόλησαν και μας οδήγησαν να διερευνήσουμε το θέμα.

Δείγμα 60 μαθητών και μαθητριών από το 1^ο Γυμνάσιο Συκεών συμπλήρωσαν το ερωτηματολόγιο που σχετίζεται με τη μουσική. Οι περισσότεροι, όπως φαίνεται, ακούνε πολύ συχνά μουσική, σχεδόν καθημερινά. Ποπ και ροκ ως επί το πλείστον. Γενικά τους αρέσει να τους συνοδεύει η μουσική στις δραστηριότητές τους και αρκετοί το λατρεύουν αυτό. Θεωρούν κάπως δύσκολο να ακούγεται μουσική κατά τη διάρκεια των διαγωνισμάτων αλλά θα μπορούσε στην τάξη να βοηθήσει γενικά στην καλύτερη κατανόηση, ακόμα και αποστήθιση του μαθήματος. Αρκεί να μην τους αποσπάται η προσοχή. Κάπως δύσκολο θεωρούν να ακούγεται μουσική στο διάλειμμα. Αρκετοί απάντησαν πως αν ακουγόταν μουσική στα διαλείμματα θα περνούσε πιο ευχάριστα η ώρα και επίσης θα συνέβαλε στην πιο αυθόρμητη έκφραση των σκέψεων και των συναισθημάτων τους.

Ακολουθεί  γραφική παράσταση, που αποτυπώνει σε ποσοστά το ερωτηματολόγιο που διανεμήθηκε στο σχολείο

Ερωτηματολόγιο by eudoxiatheo on Scribd

 

Στην παρουσίαση που ακολουθεί θα δείτε μερικές ενδιαφέρουσες παρατηρήσεις για το ρόλο της μουσικής στο σχολείο αλλά και πώς θα μπορούσαμε να την χρησιμοποιήσουμε. Γεγονός είναι ότι με τη μουσική μπορείς να χαλαρώσεις, να εκτονωθείς, ακόμη και να ανακουφιστείς από τον πόνο. Έρευνες εξάλλου έχουν αποδείξει πως παιδιά, που από μικρή ηλικία ασχολούνται με τη μουσική, έχουν καλύτερες σχολικές επιδόσεις από τα άλλα. Σε μεγάλο πάντως ποσοστό οι μαθητές και οι μαθήτριες του σχολείου μας θεωρούν πως η μουσική γενικά ηρεμεί και ωφελεί με πολλούς τρόπους τον άνθρωπο.

ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ by eudoxiatheo on Scribd

 

Τέλος, πήραμε συνέντευξη από την καθηγήτρια μουσικής του σχολείου κυρία Πακλατζή. Να τι μας είπε!

Πόσα χρόνια ασχολείστε με την μουσική;

Ξεκίνησα τις σπουδές μου στην ηλικία των 10 ετών, όταν δηλαδή πήγαινα στην Πέμπτη δημοτικού. Στην αρχή ξεκίνησε ως χόμπι, αλλά στη συνέχεια και ιδίως προς τις τελευταίες τάξεις του Λυκείου, άρχισα να σκέφτομαι πως θα μπορούσα να ασχοληθώ και επαγγελματικά.

Από την αρχή των σπουδών σας θέλατε να γίνεται καθηγήτρια μουσικής σε σχολείο;

Η εκπαίδευση ήταν  στόχος μου, από την ώρα που πέρασα στο Μουσικό Τμήμα του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου. Και μάλιστα ήθελα να διδάξω σε δημόσιο σχολείο, όχι σε μουσικό. Θεωρούσα ότι η διδασκαλία παιδιών που δεν έχουν επαφή με τη μουσική, ως προς την εκμάθηση κάποιου μουσικού οργάνου, θα ήταν μεγαλύτερη πρόκληση.

Τι σας οδήγησε στο να δουλέψετε σε σχολείο και να μην γίνετε κάπου αλλού μουσικός;

Το να ξεκινήσω με μαθητές που δεν έχουν καμία σχέση με την μουσική ήταν ένα ταξίδι στις νότες, ένα ταξίδι της ψυχής τους.

Τι σας δυσκόλεψε τις πρώτες ώρες που κάνατε μάθημα;

Όπως κάθε πρωτάρης, είχα άγχος για το αν θα τα κατάφερνα. Κανένα πανεπιστήμιο δε σε προετοιμάζει για την πρώτη φορά που μπαίνεις σε τάξη. Πήρα μια βαθιά ανάσα και μπήκα στην τάξη. Βγαίνοντας ήμουν πολύ κουρασμένη, αλλά και πολύ χαρούμενη. Ήμουν και γω και αυτοί μαζί σαν μια ομάδα.

Πιστεύετε ότι το μάθημα της μουσικής θα έπρεπε να διδάσκεται περισσότερες ώρες;

Είναι πάγια θέση των καθηγητών μουσικής το μάθημα να είναι εργαστηριακό, δηλαδή το τμήμα να χωρίζεται στη μέση. Τα λίγα παιδιά κάνουν το μάθημα διαφορετικό. Αλλά ποιος δεν θα ήθελε λίγα παιδιά στην αίθουσα διδασκαλίας; Ο καθένας κάνει ό,τι καλύτερο μπορεί με βάση τις υπάρχουσες συνθήκες.

Πιστεύετε ότι θα ήταν χρήσιμο να χρησιμοποιούνταν η μουσική και σε άλλα μαθήματα;

Οι καθηγητές μουσικής ακουμπάμε σε άλλα μαθήματα. Η διδασκαλία της μουσικής εμπεριέχει και λίγο φυσική (ηχητικά κύματα), λίγο βιολογία (φυσιολογία του αυτιού), λίγο νέα ελληνικά (μελοποιημένη ποίηση), λίγο γεωγραφία (μουσική από διάφορες χώρες) κ.α. Οι συνάδελφοι ας μην κάνουν το αντίθετο. Έχουν βέβαια τόση ύλη να βγάλουν. Το μάθημά μου προτιμώ να είναι μια ώρα χαλάρωσης και, γιατί όχι, ψυχαγωγίας ή διασκέδασης. Θέλω οι μαθητές μου να περνούν καλά την ώρα του μαθήματος και να περνάω κι εγώ καλά μαζί τους.

Θα σας άρεσε αν ακουγόταν μουσική κατά την διάρκεια του διαλείμματος;

Θα μου άρεσε πολύ, αν υπήρχαν οι κατάλληλες συνθήκες και προϋποθέσεις. Η μουσική που θα ακούγεται στο διάλειμμα θα πρέπει να ακούγεται καθαρά, από ηχεία κατάλληλα και όχι από αυτά που υπάρχουν στο σχολείο. Αναρωτιέμαι αν οι μαθητές θα συμφωνούσαν για το είδος της μουσικής που θα ακούγονταν. Δεν ακούγονται όλα τα είδη μουσικής σε ένα σχολείο.

Η μουσική αρχίζει να διδάσκεται από την πρώτη δημοτικού, αλλά μέχρι την έκτη δημοτικού απλώς ακούμε κάποια τραγούδια και μαθαίνουμε να παίζουμε κάποιο όργανο. Τα πράγματα αλλάζουν στο γυμνάσιο. Γιατί γίνεται αυτό;

Η μουσική μπαίνει στη ζωή ενός παιδιού ήδη από την προσχολική ηλικία. Είναι στη διακριτική ευχέρεια κάθε δασκάλου να προσθέσει το δικό του λιθαράκι ως προς την εκμάθηση μουσικής. Το βασικότερο όμως είναι να αποφασίσει ο καθένας μας, πού θέλει να φτάσει ο κάθε μαθητής του. Τι θέλει να ξέρει από μουσική στο τέλος της εκπαίδευσής του. Αν θέλουμε να ξέρουν τα παιδιά, όταν τελειώνουν το δημοτικό, κάποια τραγούδια ή κάποιο όργανο, τότε έχουμε πετύχει το στόχο μας. Εγώ στο μάθημά μου θέλω τα παιδιά, τελειώνοντας το γυμνάσιο, να μάθουν να συνεργάζονται μεταξύ τους, παίζοντας κρουστά όργανα ή τραγουδώντας όλοι μαζί. Να γνωρίσουν εξωευρωπαϊκούς πολιτισμούς και μουσικές και να εκτιμήσουν την ελληνική παραδοσιακή και σύγχρονη μουσική.

Ενθαρρύνετε τα παιδιά να σπουδάσουν για να γίνουν μουσικοί;  Ζούμε σε μια εποχή που υπάρχει κρίση.

Ενθαρρύνω γενικότερα τους μαθητές μου να ασχοληθούν με κάτι που θέλουν πάρα πολύ. Μόνο όταν κάνεις κάτι που αγαπάς, που «γουστάρεις», γίνεσαι πετυχημένος. Και επιτυχία δεν είναι μόνο να βγάζεις πολλά χρήματα, αλλά να ξεκινάς για τη δουλειά σου με χαμόγελο. Αυτό μου συμβαίνει και μένα μέχρι σήμερα. Κάνω κάτι που αγαπώ πολύ και κάθε μέρα μέχρι σήμερα πάω με χαρά στη δουλειά μου.

Ευχαριστούμε πολύ για το χρόνο που μας διαθέσατε.