ΚΑΖΑΝ – ΚΑΖΑΝ

Από την Παναγιώτα Δεληγιαννίδου

Το γεγονός για το οποίο γράφω είναι η επίσκεψη του Έλληνα πρωθυπουργού στην Τουρκία και η συνάντηση του με τον πρωθυπουργό της Τουρκίας. Ιδιαίτερη εντύπωση μου έκαναν τα θέματα που συζητήθηκαν, καθώς και η φράση του Τούρκου πρωθυπουργού :« Kazan Kazan ». Έχω ζήσει σε ευαίσθητες περιοχές, όπως την Κύπρο και τον Έβρο, που με έχουν σημαδέψει στα θέματα εθνικής ασφάλειας! Δεν μου είναι κάτι άγνωστο και έχω σχηματίσει άποψη πάνω σ? αυτά, διότι καθημερινά συζητιούνται στο σπίτι μου.

Το σύνολο των θεμάτων, που αφορούν τις δύο χώρες, με έμφαση την ανάπτυξη της οικονομικής συνεργασίας και τα θέματα πολιτικής της καθημερινότητας των πολιτών συζήτησαν οι δύο πρωθυπουργοί Ελλάδας και Τουρκίας Ταγίπ Ερντογάν και Αντώνης Σαμαράς, κατά την χθεσινή συνάντησή τους στην Κωνσταντινούπολη.

Στις κοινές δηλώσεις, που ακολούθησαν την συνάντηση, ο κ. Ερντογάν αναφέρθηκε στο θέμα της ΑΟΖ, λέγοντας ότι «μοιραστήκαμε την κοινή πεποίθηση στηριζόμενοι στην αρχή της αμοιβαία επωφελούς λύσης win-win- ότι πρέπει να γίνουν βήματα για την ΑΟΖ στην Ανατολική Μεσόγειο». Ο Έλληνας πρωθυπουργός από την πλευρά του, περιορίστηκε να πει ότι «δεν είναι η κατάλληλη στιγμή για να μπούμε σε λεπτομέρειες. Η Ελλάδα διατηρεί το δικαίωμα που απορρέει από το διεθνές δίκαιο».

Για το Κυπριακό ο κ. Σαμαράς είπε ότι «η Ελλάδα επιδιώκει πάντα την επίλυση του Κυπριακού με σεβασμό του ευρωπαϊκού κεκτημένου, του διεθνούς δικαίου και των αποφάσεων του ΟΗΕ».

Από πλευράς ο κ. Ερντογάν τοποθέτησε το Κυπριακό στις διαφορές που υπάρχουν μεταξύ των δύο χωρών, πού όπως είπε «θα ξεπεραστούν μέσα από τον διάλογο. Στην Κύπρο είμαστε εγγυήτριες δυνάμεις, είπε, και οφείλουμε να διαπραγματευθούμε. Το κυπριακό πρέπει να αποτελέσει ιστορικό παρελθόν. Είμαστε πρόθυμοι να προχωρήσουμε σε αποτελέσματα».

Γενικότερα πάντως, η συνάντηση χαρακτηρίστηκε από το αμοιβαίο «fair play» καθώς και από την προσπάθεια να αναδείξουν θέματα που βοηθούν την βελτίωση των σχέσεων των δύο χωρών και να υποβαθμίσουν τις διαφορές που αναγνώρισαν ότι υπάρχουν.

Ο κ . Σαμαράς δήλωσε «παρά την κρίση, η Ελλάδα είναι σταθερός παράγοντας για την ειρήνη και την ασφάλεια στην περιοχή. Στόχος των συναντήσεων είναι η οικοδόμηση καλής γειτονίας και η προσπάθεια επίλυσης των διαφορών, να μην υπάρχουν αγκάθια» και πρόσθεσε ότι το κρίσιμο ζήτημα της υφαλοκρηπίδας άπτεται των διερευνητικών επαφών. Η Ελλάδα», είπε, «είναι προσκολλημένη στο διεθνές δίκαιο και στις διεθνείς συνθήκες.

«Είναι μία καλή ημέρα η σημερινή για τις σχέσεις των δύο χωρών» ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Σαμαράς και πρόσθεσε ότι υπογράφηκαν 25 συμφωνίες, περισσότεροι από 20 υπουργοί που μετείχαν στο Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας αναζητούν πεδία προσέγγισης ενώ και οι επιχειρηματίες που μετέχουν στο ελληνοτουρκικό φόρουμ επιδιώκουν αμοιβαία επωφελείς συνεργασίες.

Στο επίκεντρο βρέθηκε η ανάπτυξη των οικονομικών σχέσεων, η αύξηση του τουρισμού, ο σεβασμός και η προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς, η αντιμετώπιση της παράνομης μετανάστευσης. Έγιναν εκτεταμένες συζητήσεις για «θέματα πολιτικής της καθημερινότητας -θέματα χαμηλής πολιτικής όπως λέγαμε παλαιότερα- που αφορούν τη βελτίωση της ζωής των πολιτών, την οικονομική ανάπτυξη, τη δημιουργία θέσεων εργασίας» ανέφερε ο κ. Σαμαράς και πρόσθεσε ότι «χτίζουμε εμπιστοσύνη, δημιουργούμε αμοιβαία συμφέροντα, φέρνουμε πιο κοντά τους πολίτες των δύο χωρών».

Ο κ. Σαμαράς δεν παρέλειψε να αναφερθεί και στις διαφορές των δύο χωρών λέγοντας ότι «Ελλάδα και Τουρκία μοιραζόμαστε μία φορτωμένη Ιστορία, είμαστε όμως ιστορικοί λαοί. Έχουμε περάσει από κρίσεις και εντάσεις, υπάρχουν ζητήματα που διαφωνούμε. Είναι όμως υποχρέωσή μας η βελτίωση και ενίσχυση των σχέσεων των δύο χωρών προς όφελος όλης της περιοχής. Εμπεδώνουμε σχέσεις αμοιβαίου σεβασμού. Ο χρυσός κανόνας για μία καλή σχέση είναι ο αλληλοσεβασμός, η εθνική κυριαρχία, ο σεβασμός του Διεθνούς Δικαίου».

Στο θέμα των μειονοτήτων ο κ. Σαμαράς είπε ότι υποχρέωση μίας ευνομούμενης πολιτείας είναι η προστασία όλων των πολιτών με ισονομία, ισοπολιτεία και εγγύηση των δικαιωμάτων τους επί τη βάση του διεθνούς δικαίου.

Ο Έλληνας πρωθυπουργός αναφέρθηκε και την Ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας: «Έχει σημασία σε ποιο πλαίσιο αναπτύσσονται οι σχέσεις των δύο χωρών. Το ευρωπαϊκό εγχείρημα είναι σταθερό σημείο αναφοράς. Στηρίζουμε την ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας, την προοπτική της πλήρους ένταξης, που συνεπάγεται και πλήρη συμμόρφωση στις υποχρεώσεις από την πλευρά της». Είπε ακόμη ο κ. Σαμαράς ότι, η Ελλάδα επιδιώκει πάντα την επίλυση του Κυπριακού με σεβασμό του ευρωπαϊκού κεκτημένου, του διεθνούς δικαίου και των αποφάσεων του ΟΗΕ.

Κλείνοντας ο κ. Σαμαράς είπε ότι «Επιθυμία μας είναι οι συναντήσεις να γίνονται πιο συχνά. Στόχος είναι η οικοδόμηση εμπιστοσύνης και η βελτίωση των σχέσεων χωρίς μεγάλα λόγια, με πράξεις και σταθερά βήματα. Με τις επαφές των πολιτικών και των επιχειρηματιών θέλουμε να φέρουμε πιο κοντά τους δύο λαούς. Βάζουμε την ανάπτυξη στην υπηρεσία της ειρήνης». Για το θέμα της Χάλκης ο κ. Σαμαράς είπε ότι η ελληνική θέση είναι γνωστή ενώ για την τρομοκρατία είπε ότι υπάρχει η θέληση και η βούληση και από τις δύο χώρες για να ελαχιστοποιηθεί το φαινόμενο αυτό.

Πολύ επωφελή χαρακτήρισε την συνάντηση ο κ. Ταγίπ Ερντογάν όπως και την δεύτερη συνεδρίαση του Ανωτάτου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδας-Τουρκίας. Το 2010 είχαν υπογραφεί 22 συμφωνίες, τώρα υπογράφηκαν 25 είπε ο κ. Ερντογάν και πρόσθεσε ότι είναι ενδεικτικό της προόδου που έχουμε κάνει στους τομείς συνεργασίας. Δήλωσε ακόμη ο κ. Ερντογάν: «Η Ελλάδα και η Τουρκία είναι γειτονικές χώρες και υλοποιούν τις υποχρεώσεις τους, η γειτνίαση έχει υποχρεώσεις. Εξετάσαμε τα πραγματοποιηθέντα θέματα όπως και τα πραγματοποιήσιμα. Το 2010 είχαμε 5 δισεκ. εμπορικές συναλλαγές, το ισοζύγιο είναι εις βάρος της Τουρκίας, έχουμε καταφέρει να τις ανεβάσουμε στα 6,5 δισεκ. και έχουμε στόχο να τις διπλασιάσουμε. Οι Ελληνικές επενδύσεις στην Τουρκία ανήλθαν σε 6,6 δισεκ. δολάρια. Το τελευταίο διάστημα ένα εκατομμύριο Τούρκοι και Έλληνες πολίτες έχουν επισκεφθεί τις δύο χώρες. Οι επαφές θα βελτιώσουν το επίπεδο συνεργασίας των δύο χωρών. Οι μειονότητες μπορούν να αποτελέσουν γέφυρα για την προσέγγιση των δύο χωρών και αξίζουν να ζήσουν με ειρήνη και ευημερία».

Αναφέρθηκε όμως και στις διαφορές των δύο χωρών: «Έχουμε κάποιες διαφορές, που θα ξεπεραστούν μέσα από τον διάλογο. Στην Κύπρο είμαστε εγγυήτριες δυνάμεις και οφείλουμε να διαπραγματευθούμε. Το κυπριακό πρέπει να αποτελέσει ιστορικό παρελθόν. Είμαστε πρόθυμοι να προχωρήσουμε σε αποτελέσματα».

Ο κ. Ερντογάν έκανε ειδική αναφορά στη στήριξη που προσφέρει η Ελλάδα στην διεκδίκηση από την Τουρκία των Ολυμπιακών Αγώνων του 2020. Τέλος, ανέφερε ότι οι δύο κυβερνήσεις πρέπει να στηρίξουν τους επιχειρηματίες των δύο χωρών.

Μετά την συνεδρίαση του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας υπογράφηκαν από τους υπουργούς 25 πρωτόκολλα συνεργασίας στους τομείς του Τουρισμού, της Δικαιοσύνης, του Πολιτισμού, της Υγείας, της Μετανάστευσης, της Ναυτιλίας, της Γεωργίας, του Αθλητισμού, καθώς και η στήριξη της Ελλάδας στην διεκδίκηση των Ολυμπιακών Αγώνων από την Τουρκία.

Πως παρουσιάστηκε από τα τουρκικά ΜΜΕ η επίσκεψη του πρωθυπουργού:

Πρώτο θέμα στα media της Τουρκίας αποτελεί η επίσκεψη του Έλληνα πρωθυπουργού στη Κωνσταντινούπολη και η κοινή συνέντευξη Τύπου με τον Τούρκο πρωθυπουργό.

Τα δημοσιεύματα αναφέρθηκαν κυρίως στις δηλώσεις του Ταγίπ Ερντογάν για το κυπριακό, την τρομοκρατία, αλλά και τις μειονότητες.

Από την πλευρά της η Zaman επικεντρώνεται και αυτή στο κυπριακό, τονίζοντας πως ο Τούρκος πρωθυπουργός Erdogan δήλωσε ότι «η Τουρκία θέλει να κάνει το κυπριακό ζήτημα ένα ζήτημα του παρελθόντος», υπογραμμίζοντας ότι η Ελλάδα και η Τουρκία είναι αποφασισμένες να ξεπεράσουν τις δυσκολίες των χρόνιων προβλημάτων μέσω του διαλόγου. Η εφημερίδα Zaman τονίζει ιδιαίτερα τις δηλώσεις του Έλληνα πρωθυπουργού για την ελληνική στήριξη του τουρκικού αιτήματος για ένταξη στην Ε.Ε.

Επίσης, η Zaman τονίζει πως ο Α. Σαμαράς αρνήθηκε να σχολιάσει για την ΑΟΖ που οι δύο χώρες φέρεται να ετοιμάζονται να ανακηρύξουν, ενώ ο Erdogan δήλωσε πως το θέμα αυτό ήταν στην ατζέντα. «Ο (Τούρκος) πρωθυπουργός δήλωσε ότι συζήτησαν τρόπους για την καθιέρωση των οικονομικών ζωών στην Αν. Μεσόγειο με την αρχή του win-win», αναφέρει η εφημερίδα.
Πιο συγκεκριμένα το τουρκικό πρακτορείο ειδήσεων Anadolou αναφέρεται με το ρεπορτάζ του στη δήλωση του Ταγίπ Ερντογάν ότι η χώρα του είναι πρόθυμη να εργαστεί από κοινού με τον Αντώνη Σαμαρά για την επίλυση του κυπριακού. Μάλιστα υπάρχει εκτενές ρεπορτάζ για τις εμπορικές σχέσεις μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας και τη δήλωση του Τούρκου πρωθυπουργού ότι οι μειονότητες αποτελούν μία γέφυρα φιλίας μεταξύ των δύο κρατών.

«Ώρα να προχωρήσουμε», «να αφήσουμε το πρόβλημα της Κύπρου στο παρελθόν», «ενίσχυση των σχέσεων για την τόνωση του εμπορίου», είναι μερικοί από τους τίτλους με τους οποίους σχολιάζουν τα τουρκικά μέσα ενημέρωσης την επίσκεψη του Έλληνα πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά και τη συνάντησή του με τον Τούρκο ομόλογό του Recep Tayyip Erdogan.
Η ηλεκτρονική αγγλική έκδοση της εφημερίδας Hurriyet αναφέρει ότι το αμοιβαίο ελληνο-τουρκικό εμπόριο το οποίο διαμορφώθηκε στα 6,6 δισ. δολάρια σε 10 χρόνια, «υπόσχεται ακόμη μεγαλύτερη δυναμική, όπως θεωρούν οι πρωθυπουργοί των δύο χωρών που γειτνιάζουν».

Σύμφωνα με τη Hurriyet Daily News, ο Τούρκος πρωθυπουργός τόνισε πως «έχουμε αυξήσει το εμπόριο μεταξύ των δύο χωρών κατά 100% στη διάρκεια της τελευταίας δεκαετίας. Συμφωνήσαμε να αυξήσουμε το διμερές εμπόριο το συντομότερο δυνατό, και οι ομάδες που πρέπει να το αντιληφθούν αυτό, οι επιχειρηματίες και των δύο χωρών, είναι εδώ».

Όπως επισημαίνει η Hurriyet, το ερώτημα της εξόρυξης πετρελαίου και φυσικού αερίου στο Αιγαίο ήταν ένα από τα βασικά ζητήματα στην ατζέντα, και ότι οι δύο ηγέτες έκαναν μόνο μικρές αναφορές. «Ο Α. Σαμαράς δήλωσε ότι τα δικαιώματα που έχει η Ελλάδα με βάση το Δίκαιο της Θάλασσας είναι ξεκάθαρα. Ο Erdogan τόνισε πως οι δύο πλευρές θα μπορούσαν να είναι σε μια win-win κατάσταση εάν θα κατέληγαν σε μια συμφωνία για το ζήτημα». Η τουρκική εφημερίδα επισημαίνει επίσης ότι ο Erdogan αναφερόταν στον Α. Σαμαρά ως «ο φίλος μου».

Επίσης, ο Erdogan έκανε λόγο για μια «θετική και εποικοδομητική ατμόσφαιρα» στις σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών, ενώ πρόσθεσε ότι «οι τουρκικές και ελληνικές μειονότητες που ζουν στην Ελλάδα και στην Τουρκία, αποτελούν μια γέφυρα φιλίας μεταξύ των δύο κρατών, προσθέτοντας ότι η ευμάρεια των μειονοτήτων θα ενισχύσει τους τουρκο-ελληνικούς δεσμούς».
Η τουρκική εφημερίδα τονίζει ακόμη ότι ο Α. Σαμαράς δήλωσε πως μια δίκαιη διευθέτηση για την Κύπρο θα άνοιγε το δρόμο της Τουρκίας προς την ΕΕ και θα βελτίωνε τη συνεργασία και τη φιλία.

Εξάλλου, σε χθεσινοβραδινή τηλεοπτική συνέντευξη του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών Ahmet Davutoglu, ο ίδιος τόνισε πως οι σχέσεις με την Ελλάδα έχουν αλλάξει δραστικά (προς το καλύτερο) την τελευταία δεκαετία. Μάλιστα, ανακαλώντας στη μνήμη του την εποχή του Ψυχρού Πολέμου, ο Davutoglu δήλωσε πως οι δύο χώρες προκαλούσαν η μία την άλλη σε όλα σχεδόν τα διπλωματικά πεδία.

Τα Ελληνικά μέσα για την επίσκεψη του πρωθυπουργού έγραψαν ποικιλοτρόπως από πολιτικής σκοπιάς, το καθένα όπως το αντιλαμβάνεται και σε μερικά πέρασε ως δεύτερη είδηση

Για μια καλή ημέρα για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις έκαναν λόγο τα ΜΜΕ που υποστηρίζουν την κυβέρνηση με κάποια επιφύλαξη, μετά την ολοκλήρωση των εργασιών του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδας ? Τουρκίας.
Αντιδράσεις της αντιπολίτευσης

Δημιουργία ζωνών ειδικής οικονομικής εκμετάλλευσης στη βάση της τουριστικής ανάπτυξης σε Ελλάδα και Τουρκία, με χιλιάδες εργαζόμενους να χάνουν βασικά εργασιακά δικαιώματα, προβλέπει ο ΣΥΡΙΖΑ και κατηγορεί την κυβέρνηση ότι δεν διαφυλάττει τα κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας, ενώ ζητά και από τους δύο ηγέτες μείωση των εξοπλισμών. Ο ΣΥΡΙΖΑ τονίζει ότι η κυβέρνηση οφείλει να γνωρίζει και να επικαλείται το διεθνές δίκαιο και ιδιαίτερα τη συνθήκη για το Δίκαιο της Θάλασσας του 1982, την μοναδική βάση διαπραγμάτευσης για ειρήνη στην περιοχή.

Οι Ανεξάρτητοι Έλληνες χαρακτηρίζουν αμέριμνο τον Αντώνη Σαμαρά,«την ώρα που η Τουρκία αμφισβητεί κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας μας, σε σχέση με την υφαλοκρηπίδα των νησιών, τα12 μίλιαστο Αιγαίο και την ελληνική ΑΟΖ”.

Η Ελλάδα διεκδικεί δικαιώματα για την ΑΟΖ σύμφωνα με τη Γουόλ Στριτ Τζέρναλ

Η Αθήνα «επιθυμεί να επιβεβαιώσει τα δικαιώματά της, αλλά δεν θέλουμε να κάνουμε οτιδήποτε θα μπορούσε να προκαλέσει αναταραχή στην περιοχή. Μέχρι στιγμής, προχωρούμε με αργά βήματα διαμέσου νομικών οδών» αναφέρει ανώτατος Έλληνας αξιωματούχος.

Η Ελλάδα διεκδικεί τα δικαιώματά της για την ΑΟΖ και θα προχωρήσει σε νέα υποβολή επίσημου εγγράφου προς τον ΟΗΕ, που θα περιγράφει τις ναυτικές συντεταγμένες της χώρας, ελπίζοντας ότι ο πλούτος της θάλασσας θα τη σώσει από την οικονομική κρίση, αναφέρει σε δημοσίευμά της η εφημερίδα ?Γουόλ Στριτ Τζέρναλ? στον απόηχο της πρόσφατης συνάντησης των πρωθυπουργών της Ελλάδας και της Τουρκίας, Αντώνη Σαμαρά και Ταγίπ Ερντογάν στην Κωνσταντινούπολη.
Προσθέτει πάντως πως το θέμα της ΑΟΖ δημιουργεί αντιπαράθεση με την Άγκυρα.